Deformatiemeting
bij de aanleg van riolering

Thermoplastische leidingen kunnen op korte of lange termijn vervormen of deformeren. Dit kan direct na de aanleg gebeuren, of later door bijvoorbeeld een grondverzakking of zetting in de bodem. Met een deformatiemeting bepalen we of de vervorming binnen de toelaatbare limieten blijft. Deformatie is een belangrijke factor bij de aanleg van riolering. Daarom moet elke aangelegde leiding gecontroleerd worden op deformatie volgens het standaardbestek 250 (SB250) en de Europese standaard NBN EN13508-2.

Standaardisatie en richtlijnen

De standaard NBN EN 13508-2 voor onderzoek en beoordeling van riolering schrijft voor dat een buis gedeformeerd is wanneer zijn breedte of hoogte verminderd is in respectievelijk het horizontale en verticale vlak. Met de Duitse ATV standaard (ATV M127-2) bepalen we de maximum toelaatbare deformatie voor deze vlakken.
Een deformatiemeting wordt uitgevoerd in overeenstemming met meetmethode MN 87/13. Dit protocol schrijft voor dat men minstens in horizontale en verticale richting moet meten. De deformatie dient daarbij uitgedrukt te worden als percentage. Er zal steeds een visueel onderzoek aan voorafgaan om te bekijken of de meetmethode moet aangepast worden. Indien een bedrijf ISO 17025 geaccrediteerd is voor deformatiemetingen, worden zowel het meetbereik als de precisie, de nauwkeurigheid en de afwijking vastgelegd.

Technieken

Er zijn verschillende mechanische en optische technieken beschikbaar om de deformatie van leidingen te meten. Men maakt daarbij een onderscheid tussen oriënterende en continue deformatiemetingen.

Oriënterende meting

Een oriënterende deformatiemeting wordt uitgevoerd tijdens de visuele inspectie van de riolering. Een camerarobot rijdt door de leiding en maakt op een beperkt aantal punten een meting van de deformatie. Vroeger gebeurde dit manueel of visueel met behulp van de video output van de robot, maar tegenwoordig kan dit met optische afstandssensors. Deze sensors meten op vier punten op de wand van de leiding om zo de horizontale en verticale afwijking te registreren. Daarbij wordt ook de locatie van de misvorming op de omtrek vastgelegd.

Continue meting

In tegenstelling tot de oriënterende meting wordt hier een continue reeks van punten gemeten, gelijk verdeeld over de omtrek.

1. Mechanisch

Een mechanische aftaster wordt hier bevestigd op een robot camerawagen, om tijdens het visueel onderzoek de deformatie continu te meten. De aftaster heeft armen die door veerkracht tegen de buiswand worden gedrukt en zo oneffenheden registreren. Het toestel meet de procentuele verandering van de horizontale en verticale richting van de leiding. Een nadeel is dat mechanische toestellen tijdens de meting hinder kunnen ondervinden van o.a. inlaten en instekende inlaten, indien deze zich in de lijn van het contact van de arm met de buiswand bevinden.

2. Lasers

Toestellen met afstandslasers meten op één bepaalde plaats. Het nadeel van deze afstandslasers is dat ze geen constante meting geven over de volledige buiswand. Een geprojecteerde laser ring doet dit wel en wordt geprojecteerd op een scherm. De nauwkeurigheid van deze meting is afhankelijk van de kwaliteit van uw beeldscherm, videokaart, computer e.a. Ook kunnen dergelijke metingen beïnvloed worden door vocht, dampen, kleurverschillen, weerkaatsing van water wat zich in de leidingen kan bevinden.

3. Sonar en Defco

ITDV voert met zijn gepatenteerde meettechniek deformatiemetingen uit met Sonartest. Onze gepatenteerde sonar meet continu het percentage diameterverschil in de leiding. De voordelen ten opzichte van de klassieke mechanische- en lasermeting zijn onder andere:

• niet onderhevig aan kleurverschillen
• geen last van water, dampen of vochtige buizen
• zeer beperkte lengte van het toestel

4. Defco-kit Meting

De defco meting bepaalt enkel of de leiding goed of slecht is. Wanneer de defco-kit niet door de leiding kan, moet er een continue meting uitgevoerd worden.